کلیات
وزارت آموزش و پرورش ایران به لحاظ بودجه و نیز جمعیت مرتبط بزرگ‌ترین وزارتخانه ایران است که مسئولیت امور آموزشی کودکان و نوجوانان (معمولاً ۶ تا ۱۸ سالگی) و نیز تریبت معلم را عهدهدار است. این وزارتخانه از سال ۱۳۴۳ که از وزارت فرهنگ جدا و مسئولیت آموزش عالی (دانشگاهها) را نیز عهدهدارشد، اما پس از تشکیل وزارت علوم، برای اداره امور دانشگاهها و امور پژوهشی در سطوح عالی، وزارت آموزش و پرورش وظیفه آموزش رایگان همه افراد در مقاطع پیش دبستان، دبستان، دوره اول متوسطه، دوره دوم متوسطه و همچنین اداره دانشگاه فرهنگیان برای تربیت معلم و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی را بر عهده گرفت. سید محمد بطحایی وزیر کنونی آموزش و پرورش است. همچنین تمامی مهد کودک‌ها باید برای فعالیت خود از وزارت آموزش و پرورش مجوز بگیرند.
معاونت‌ها
معاونت‌ها
وزارت آموزش و پرورش برای انجام بهتر وظایف خود معاونت‌های فراوانی را زیر نظر خود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به معاونت‌های آموزش ابتدایی، آموزش متوسطه، تربیت بدنی و سلامت، پرورشی و فرهنگی، حقوقی و امور مجلس و توسعه مدیریت و پشتیبانی اشاره کرد.
سازمان‌های زیر مجموعه
این وزارتخانه در ساختار تشکیلاتی اش تعدادی سازمان را نیز پوشش می دهد که عبارتند از: سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، سازمان نوسازی و توسعه و تجهیز مدارس کشور، سازمان آموزش و پرورش استثنایی.
سازمان دانش آموزی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، سازمان مدارس غیردولتی و مشارکت‌های مردمی و خانواده و سازمان نهضت سوادآموزی.
وزیران آموزش پرورش در دوران انقلاب اسلامی
آموزش و پرورش که پس از انقلاب اسلامی با هدف حذف بی عدالتی‌های آموزشی و گسترش زمینه‌های تحصیل در اقصی نقاط کشور فعالیت‌های خود را آغاز کرد، وزرای فراوانی را در رأس هرم مدیریتی خود دیده است که به ترتیب زمانه در ادامه به نام آن‌ها اشاره می‌شود.
غلام حسین شکوهی ۱۳۵۷ تا ۱۳۵۸، محمد علی رجایی ۱۳۵۸ تا ۱۳۵۹، محمد جواد باهنر ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۰، علی اکبر پرورش ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۴، سید کاظم اکرمی ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۸، محمد علی نجفی ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶، حسین مظفر ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۰، مرتضی حاجی ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴، محمود فرشیدی ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶، علی رضا علی احمدی ۱۳۸۶ تا ۱۳۸۸، حمید رضا حاجی بابایی ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲، علی اصغر فانی ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵، فخرالدین دانشآشتیانی ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۶ و سید محمد بطحایی از سال ۱۳۹۶.
وظایف وزارت آموزش و پرورش
براساس مفاد قانون، وزارت آموزش و پرورش، مسئولیت برنامه ریزی، سازماندهی، رهبری، هماهنگى و نظارت بر امور آموزشى و پرورشى دوره هاى پیش دبستانی، دبستانی، راهنمائى تحصیلی، متوسطه و مراکز وابسته به خود را در سراسر کشور بهع هده دارد.
در این قانون تقویت و تحکیم مبانى اعتقادى و معنوى دانش آموزان از طریق تبیین و تعلیم اصول و معارف احکام دین مبین اسلام و مذهب حقه جعفرى اثنىعشرى براساس عقل، قرآن و سنت معصومین (ع)، یکى از هدف هاى اساسى وزارت آموزش و پرورش ذکر و محدودهٔ فعالیت آن در دو بخش کلی، آموزش عمومى و آموزش نیمهتخصصی، مطرح شده است. این قانون به زمینه هاى جلب مشارکت مردم در امر آموزش و پرورش از هر طریق ممکن تأکید و این وزارتخانه را به تشکیل شوراى عالى و شوراهاى منطقه اى آموزش و پرورش مکلف کرده است.
اهم وظایف
به موجب قانون، براى وزارت آموزش و پرورش ۲۷ وظیفه تعیین شده است که بعضى از آن‌ها عبارتند از:
۱- تشکیل شوراى عالى آموزش و پرورش براساس قانون (مصوب ۲۷/۱۱/۱۳۵۸) و اصلاحیههاى آن
۲- تشکیل شوراهاى منطقهاى که حدود وظایف و اختیارات آن به تصویب مجلس شوراى اسلامى خواهد رسید
۳- هماهنگى با وزارتخانههاى فرهنگ و آموزش عالی، بهداشت، درمان و آموزش پزشکى و سایر دستگاههائى که بهنحوى در امر آموزش دخالت دارند به منظور هماهنگ کردن آموزش‌ها در چارچوب نظام آموزشى کشور
۴- تهیه و پیشنهاد برنامههاى میانمدت و بلندمدت در جهت تأمین اهداف آموزش و پرورش
۵- زیر پوشش قراردادن کلیه کودکان لازمالتعلیم و تقویت نهضت سوادآموزى
۶- تأمین نیروى انسانى آموزشى و پرورشى وزارت آموزش و پرورش از طریق ایجاد دانشسرا‌ها و مراکز تربیتمعلم و آموزشکدههاى فنى و حرفهاى
۷- تأمین آموزش و پرورش رایگان براى همهٔ مردم تا پایان دورهٔ متوسطه
۸- آموزش مستمر معلمان و کارکنان وزارت آموزش و پرورش بهمنظور ارتقاء سطح توانائى شغلى آنان
۹- تألیف، چاپ و توزیع کتابهاى درسى و نشریات کمک آموزشى براساس برنامهریزىهاى زمانبندى شده در چارچوب نظام آموزشى با رعایت اصل پانزده قانون اساسى جمهورىاسلامى ایران و با رعایت بافت متناسب زندگى روستائی، عشایرى و شهرى
۱۰- نظارت بر اجراء صحیح و دقیق کلیه آئیننامه‌ها و سنجش و ارزیابى نتایج حاصل از برنامه‌ها
۱۱- ارتباط مستمر با اولیاء دانشآموزان و استمداد از آن‌ها در تعلیم و تربیت با توجه به نقش عظیم خانواده در این امر خطیر
۱۲- توجه لازم به هنر و تلطیف ذوق و عواطف دانشآموزان، پرورش خلاقیتهاى هنرى آنان و نیز استفاده از هنر در فعالیتهاى آموزشى و تربیتى
۱۳- برنامه ریزى و اجراء برنامههاى جاذب و متنوع به منظور استفادهٔ مفید و سازنده از اوقات فراغت دانش آموزان در محدودهٔ اعتبارات مصوب دستگاههاى اجرائى ذىربط با استفاده از کمکهاى مردمى.
اهداف اساسى وزارت آموزش و پرورش
آموزش و پرورش برای رسیدن به اهداف خود و در اسناد بالا دستی اش اهدافی را ترسیم کرده است که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود.
- ماده ۱: تقویت و تحکیم مبانى اعتقادى و معنوى دانشآموزان از طریق تبیین و تعلیم اصول و معارف احکام دین مبین اسلام و مذهب جعفرى اثنىعشرى براساس عقل، قرآن و سنت معصومین (ع).
- تبصره ۱:وزارت آموزش و پرورش موظف است طبق اصل ۱۲ قانون اساسى در مناطقى که پیروان دیگر مذاهب اسلامى سکونت دارند ترتیبى اتخاذ نماید که آموزش تعلیمات دینى دانشآموزان مطابق فقه مذهب آنان باشد.
- تبصره ۲:اقلیتهاى دینى طبق اصل ۱۳ قانون اساسى در تألیف کتب درسى دینى و تدریس آن‌ها براساس کتب دینى و آئین و سنت خود در مدارس خود با نظارت وزارت آموزش و پرورش آزاد هستند.
- ماده ۲: رشد فضایل اخلاقى و تزکیه دانشآموزان بر پایهٔ تعالیم عالیه اسلام، تبیین ارزشهاى اسلامى و پرورش دانشآموزان براساس آن‌ها، تقویت و تحکیم روحیه اتکاء به خدا و اعتماد به نفس، ایجاد روحیه تعبد دینى و التزام عملى به احکام اسلامى، ارتقاء بینش سیاسى بر اساس اصل ولایت فقیه در زمینههاى مختلف، جهت مشارکت آگاهانه در سرنوشت سیاسى کشور، ایجاد زمینههاى لازم براى حفظ و تداوم استقلال فرهنگی، اقتصادى و سیاسى از طریق آشنا ساختن دانشآموزان به علوم، فنون، صنایع و حرف مورد نیاز جامعه براساس اولویتهاى موجود در کشور، شناخت، شکوفا کردن و پرورش استعدادهاى دانشآموزان و تقویت روح بررسى و تتبع و تحقیق و ابتکار و خلاقیت در تمام زمینه هاى علمی، فنی، فرهنگى و علوم اسلامى با تأکید بر نفى روحیهٔ مدرک گرائى، رشد دادن و تقویت روحیهٔ عدالتپذیرى و عدالتگسترى و ظلمستیزى و مبارزه با تبعیضات ناروا و حمایت از مظلومین و مستضعفین، تقویت روحیه دعوت به خیر، امر به معروف و نهى از منکر بهعنوان وظیفهاى همگانى و متقابل، ایجاد روحیه پاسدارى از قداست و استوارى بنیان و روابط خانواده براساس تعالیم عالیه اسلام، ایجاد روحیهٔ احترام به قانون و التزام به اجراء آن و حمایت از برخوردارى عموم مردم از حقوق قانونى خویش، ایجاد و تقویت روحیهٔ اخوت اسلامى و تعاون عمومى و انفاق و ایثار، ایجاد روحیهٔ صرفهجوئى و قناعت و پرهیز از اسراف و تبذیر و مصرفزدگى، تقویت حس مسئولیت و اهتمام به امور مسلمین و پایبندى به نظم و انضباط.
- ماده۳: آموزش و پرورش به دو بخش کلى آموزش عمومى و آموزش نیمهتخصصى بهشرح زیر تقسیم مىشود و وزارت آموزش و پرورش که از این پس وزارت نامیده مىشود عهده دار اجراء آن خواهد بود:
- آموزش عمومى شامل ایجاد مهارت لازم در امر خواندن و نوشتن، آموزش مبانى اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی، علمى و هنرى در حدى که هر فرد به طور عام به آن احتیاج دارد.
- آموزش نیمه تخصصى به دو بخش علمى و علمى - عملى (فنى و حرفهای) به شرح ذیل تقسیم مىشود:
۱. آموزش علمی، عبارت است از آموزش هائى که با توجه به اهداف آموزش هاى دورهٔ متوسطه ضمن تکمیل آموزش هاى عمومى با فراهم آوردن مبانى و زمینه هاى فراگیرى علوم نظری، فرد را از طریق تقویت روحیهٔ استدلال و تفکر با مبادى علوم و فنون آشنا و او را براى طى مدارج عالیه آماده مىسازد.
۲. آموزش علمى - عملى (فنى و حرفه ای) عبارت است از آموزشهائى که فرد را برمبناى تعلیم مهارت هائى که جنبه کاربردى و عملى دارد، جهت احراز شغل یا حرفهٔ معینى آماده مى سازد و یا بر کارآئى و توانائى افراد شاغل به فنون و حرف مىافزاید.
- تبصره ۱: جهت اشاعه آموزشهاى علمى - عملى (فنى و حرفهای) و ایجاد جاذبه براى ورود به این آموزش‌ها امکان ادامه تحصیل فارغالتحصیلان این بخش تا عالىترین سطوح آموزشى باید فراهم گردد.
- تبصره ۲: کلیه وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتى موظف هستند در جهت تأمین مفاد این ماده در چارچوب ضوابط کلى آموزشى کشور با وزارت همکارى نمایند.
در مورد آموزش و پرورش در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
ادعای عملکرد بهتر مدارس دولتی خاص یا غیردولتی خاص نسبت به مدارس دولتی عادی صحیح نیست! آنچه مشاهده می‌کنیم نتیجه طبیعی جداسازی و گزینش دانشآموزان قوی‌تر در این مدارس خاص است.
کد خبر: ۱۲۶۹۹۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۵
آموزش و پرورش شهرستان‌های استان تهران درباره مسمومیت دانشآموزان دختر یکی از مدارس شهر ری در روز دانش‌آموز اطلاعیه‌ای صادر کرد.
کد خبر: ۱۲۶۹۷۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۴
سخنگوی وزارت آموزش‌وپرورش با اشاره به اینکه رقم مربوط به حق‌التدریس معلمان به صورت منظم واریز می‌شود درباره زمان واریز پاداش معلمان خبر داد.
کد خبر: ۱۲۶۹۶۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۴
آموزش و پرورش شهرستان‌های استان تهران درباره مسمومیت دانشآموزان دختر گفت: طبق بررسی‌ها برخی دانشآموزان کلاس اقدام به انتشار موادی می‌کنند که با وجود اینکه غیر سمی و آسیب‌زا نبوده‌اند، منجر به بوی نامطبوع در کلاس می‌شود.
کد خبر: ۱۲۶۹۶۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۳
معاون وزیر آموزش و پرورش و رییس سازمان نهضت سوادآموزی گفت: کد ۱۹ استخدام حدود ۶ هزار نفر برای این وزارتخانه به تازگی تایید شده است.
کد خبر: ۱۲۶۹۶۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۳
مادر یکی از دانشآموزان در بیمارستان گفت: آن‌طور که بچه‌ها گفتند، ابتدا یکی از بادکنک‌های هلیومی که داخل سالن مدرسه بود ترکید و دانشآموزان احساس سوزش گلو کردند و یکی از دانش آموزان مبتلا به آسم روی زمین افتاد.
کد خبر: ۱۲۶۹۶۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۳
فرآیند رتبه‌بندی و تعیین رتبه برای معلمان جدید الاستخدام، افراد جامانده از رتبه‌بندی و معلمانی که تا کنون موفق به کسب رتبه آموزشیار معلم نشده‌اند، آغاز شد.
کد خبر: ۱۲۶۹۵۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۳
سخنگوی کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی از صدور بخشنامه بکارگیری معلمان حق التدریس جامانده برای برخی استان‌ها خبر داد.
کد خبر: ۱۲۶۹۴۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۳
مدیرکل آموزش و پرورش استان سمنان گفت: در پی وقوع زمین‌لرزه بامداد امروز، مشکلی در مدارس گرمسار وجود ندارد و مدارس باز است.
کد خبر: ۱۲۶۹۴۴۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۳
عضو انجمن علمی مطالعات کودکان پیش از دبستان با اشاره به وجود ۸ تا ۹ میلیون کودک در دوره پیش از دبستان در کشور بر اهمیت افزایش کیفیت آموزشی این دوره تاکید می‌کند و می‌گوید: در این دوره، کودکان به دلیل رشد مغز و کسب تجربیات جدید، زمینه یادگیری و کسب مهارت‌آموزی فوق‌العاده‌ای دارند.
کد خبر: ۱۲۶۸۷۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۹
با وجود اینکه نسبت کلاس‌های مستحکم از ۶۴ درصد به ۸۲ درصد در سال ۱۴۰۳ افزایش یافته است، اما همچنان برخی مناطق کشور، از جمله پایتخت، با معضل جدی کمبود مدرسه مواجه هستند و سه میلیون دانش‌آموز در کلاس‌های ناایمن حضور دارند.
کد خبر: ۱۲۶۸۵۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۸
رئیس اداره آزمون‌های مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش اعلام کرد که آزمون اعزام معلمان به خارج از کشور پس از ۶ سال وقفه مجدداً برگزار می‌شود.
کد خبر: ۱۲۶۸۳۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۷
معاون فنی و امور بیمه‌ای صندوق بازنشستگی کشوری از صدور احکام رتبه‌بندی بیش از ۱۲۶ هزار معلم بازنشسته، طی هفته گذشته خبر داد.
کد خبر: ۱۲۶۸۱۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۶
وزیر آموزش و پرورش گفت: تعیین شرط نظافت مدارس برای اولیای دانشآموزان تخلف و ممنوع است و در صورت مشاهده یا دریافت گزارش‌هایی از این دست، با مدیر متخلف برخورد و اقدامات قانونی انجام خواهد شد.
کد خبر: ۱۲۶۸۱۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۶
مدیرکل دفتر برنامه و بودجه وزارت آموزش و پرورش گفت: توجه به مدارس دولتی در اولویت است، چراکه فاصله‌ای میان مدارس دولتی عادی و مدارس خاص ایجاد شده است و این موضوع در بودجه سال آینده مدنظر قرار گرفته است.
کد خبر: ۱۲۶۷۹۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۵
وزیر آموزش و پرورش گفت: تلاش خواهیم کرد تا شرایط پذیرش دانش آموزان اعزامی به مسابقات جهانی ۲۰۲۴ بحرین را در رشته‌های تربیت بدنی دانشگاه فرهنگیان فراهم کنیم.
کد خبر: ۱۲۶۷۳۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۲
عباس عبدی چهره سیاسی اصلاح طلب با انتقاد از سیستم آموزش و پرورش در ایران گفت: وزارت آموزش و پرورش همچنان درگیر مقنعه دختربچه‌ها حتی در کلاس است و این نشان می‌دهد که هیچ فرصتی برای فکر کردن به مساله آموزش پیدا نکرده‌اند.
کد خبر: ۱۲۶۷۴۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۲
نماینده وزیر آموزش‌وپرورش در جامعه خیرین مدرسه‌ساز کشور گفت: مقرر شده بود تا پایان پاییز سال جاری تمام مدارس کانکسی بالای ۱۰ دانش‌آموز مستقل ساماندهی شود که تاکنون حدود ۵۰۰ فضا ساماندهی شده است.
کد خبر: ۱۲۶۷۰۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۳۰
سخنگوی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه آزمون استخدامی آموزش و پرورش احتمالا دی ماه برگزار می‌شود گفت: پیش‌بینی می‌شود سال آینده به بیش از ۲۰ هزار نفر ماده ۲۸ نیاز داشته باشیم.
کد خبر: ۱۲۶۶۸۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۲۹
عظیمی راد عنوان کرد:
سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات گفت: رئیس جمهور به عنوان رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی دغدغه و تاکید اعضای کمیسیون آموزش مجلس مبنی بر لغو تأثیر قطعی معدل و افزایش سن داوطلبان دانشگاه فرهنگیان به ۳۰ سال را جدی بگیرد.
کد خبر: ۱۲۶۶۷۴۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۲۹